46على(ع) كسى بود كه براى رهبرى امت و حمايت از قرآن و نشر تعاليم و اصول آن برگزيده شده بود. 1
بنابراين اگر عنصر اصلى در به كارگيرى واژه شيعه، در وهلۀ نخست پيروى از امام على(ع)پس از پيامبر(ص) در زعامت و وصايت، و در وهلۀ دوم پيروى عملى از فرامين و نواهى باشد، غير منطقى خواهد بود كه بخواهيم براى تكوين اين فرقه، علل اجتماعى، سياسى يا كلامى بتراشيم.
در اينجا به نام برخى از كسانى كه در گذشتههاى دور و نزديك به دوران پيامبر(ص)، در زمرۀ شيعيان على(ع) بودند، اشاره مىكنيم. آنها به حق، نخستين كسانى بودند كه مزين به اين نام مبارك شدند و كسى كه جوياى تفصيل باشد، بايد به كتابهايى كه در اينباره نوشته شده است، مراجعه كند كه در پايان بحث به برخى از اين كتابها اشاره خواهيم كرد.