18سياسى تنزل دادند و نقش امام را در تدبير سياسى و اجتماعى جامعه محدود كردند. ¹

3. ولايت در نگاه قرآن

واژه «ولى» و مشتقات آن، يكى از پركاربردترين واژه‌هاى قرآن كريم است كه به شكل‌هاى گوناگون نازل شده است. اين واژه 236 بار در قرآن كريم آمده كه 112 مورد آن به صورت فعل و 124 مورد ديگر به صورت اسم به‌كار رفته است.

همان‌گونه كه در بررسى لغوى اين واژه، معانى گوناگونى را مشاهده كرديم، در آيات قرآن كريم نيز در معانى مختلفى به‌كار رفته است؛ براى مثال، در آيه زير به معناى نزديكى دو چيز و قرابت و هم‌بستگى آمده است:

إِنَّ أَوْلَى النّٰاسِ بِإِبْرٰاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هٰذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اللّٰهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ (آل عمران: 68)

سزاوارترين مردم به ابراهيم كسانى هستند كه از او پيروى كردند

واين پيامبر و كسانى كه [به او] ايمان آورده‌اند [از همه سزاوارترند] و خداوند ولى و سرپرست مؤمنان است.

يا در اين آيه كه پروردگار مى‌فرمايد:

اَلنَّبِيُّ أَوْلىٰ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْوٰاجُهُ أُمَّهٰاتُهُمْ وَ أُولُوا الْأَرْحٰامِ بَعْضُهُمْ أَوْلىٰ بِبَعْضٍ فِي كِتٰابِ اللّٰهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُهٰاجِرِينَ إِلاّٰ أَنْ تَفْعَلُوا إِلىٰ أَوْلِيٰائِكُمْ مَعْرُوفاً كٰانَ ذٰلِكَ فِي الْكِتٰابِ مَسْطُوراً (احزاب: 6)

پيامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او