11 ما خلق الله العقل» ¹يا:

«اول ما خلق الله العلم». ²

اين‌گونه رواياتى كه دراين‌باره آمده است، همگى به مقام ولايت نبوى اطلاق مى‌شود كه در مقام قٰابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنىٰ به ساحت مبارك حقيقت محمديه(ص) تنزل يافت كه به آن، خلعت هدايت و شفاعت نبوى نيز گفته مى‌شود. ناگفته نماند كه حقيقت اين مقام، ظهور اوصاف الهى در شخص نبى اكرم(ص) است و سرّ عروج او در شب معراج نيز همين است. نظامى گنجوى مى‌گويد:

از نبى جز نفس نبود آنجا همه حق بود و كس نبود آنجا

ازاين‌رو، سرّ شفاعت، ظهور اين فيض در وجود مبارك اميرمؤمنان، علي(ع) و امامان معصوم(عليهم‌السلام) به عنوان اولياى اعظم الهى است كه به صفت «عين الله» و «وجه الله» به بيان رمز اين حقيقت پرداخته است. ادراك حقيقى آن نيز تنها با ادراك بسيط فطرى و عبور از همه تعلقات علمى و فناى ذاتى ممكن است؛ زيرا در آن مقام هركه در ولى واصل فانى شده ظهور كند، كسى جز جلوه «هو ربى» و ساحت ربوبيت نيست. به قول مولوى:

چون كه من، من نيستم، آن من ز هوست پيش اين دم هركه دم زد، كافر اوست

آنچه در كتاب حاضر به ويژه از مصدر ولايت حضرت امير(ع) جست‌وجو مى‌شود، جلوه كماليه اوصاف الهى در وجود مقدس مولاى متقيان، علي(ع) به عنوان شفاعت و واكاوى مفهوم اين واژه در اعتقاد