13
مقدمه
زنگار گناه و پيروى از تمايلات نفسانى به تدريج فطرت پاك خدادادى را ظلمانى و پليد مى‌سازد و مانع كمال انسان مى‌شود. خداوند براى زدودن زنگارهاى باطنى، فرصت‌هايى را در اختيار انسان مى‌گذارد تا دوباره وجود خود را تطهير و ارتباط معنوى خود را تقويت كند.
سفر معنوى حج، از مهم‌ترين زمينه‌هاى بازگشت به خويشتن است؛ سفرى كه در آن به توفيق الهى، موانع ارتباط با خدا برداشته مى‌شود و پرونده ناپاكى‌هاى گذشته از بين مى‌رود؛ بين زائر و علاقه‌هاى مادى او فاصله مى‌افتد و زمينه‌هاى غفلت كمتر بروز مى‌كند. در سرزمين مقدس وحى بهترين شرايط زمانى و مكانى براى مناجات با خدا و خلوت شبانه بدون هيچ مانعى محقق مى‌شود تا آدمى بتواند در لحظه‌هاى بى‌بديل سحر رابطه خويش را با خداوند مستحكم‌تر كند.
زنده‌داشتن شب به ذكر خدا، تلاوت قرآن، نماز شب، استغفار، دعا و نيايش، داروى هر درد روحى و روانى انسان است كه در وقت سحر،