19
آية اللّٰه سيستانى: جواب سؤال اوّل: اگر از رفتن به حج به حرج و مشقت زياد مىافتند حج بر آنها واجب نيست ولى بايد براى حج نائب بگيرند. جواب سؤال دوّم: حكم آن روشن شد.
آية اللّٰه مكارم شيرازى: با توجه به شرايطى كه ذكر كرديد، اينگونه افراد مستطيع نيستند و در صورت لزوم بايد نايب بگيرند و احتياط آن است كه عمره مفرده را بهجا آورند.
آية اللّٰه صافى گلپايگانى: هر يك از افراد مذكور در سؤال كه براى رفتن به حج در حرج شديد قرار مىگيرند واجب نيست شخصاً به مكه مشرف شوند و در صورتىكه حج بر آنها مستقر بوده و مأيوس از رفع حرج مىباشند بايد نائب بگيرند و اگر حج بر آنها مستقر نشده و فعلاً استطاعت مالى دارند ولى استطاعت بدنى ندارند، بنابر احتياط واجب نائب بگيرند.
آية اللّٰه شبيرى زنجانى: ج1. در شرايط فوق افراد مذكور در سؤال مستطيع نيستند. ج2. اگر حج بر عهده آنها مستقر بوده، بايد بدون تأخير براى انجام حج نايب بگيرند. هر چند اگر انجام حج براى خودشان ضرر اساسى نداشته باشد، شخصاً نيز مىتوانند حج خود را به جا آورند. واگر حج بر آنها مستقر نبوده چنانچه الان استطاعت مالى دارند و از اين كه بعداً نيز بتوانند شخصاً حج بجا آورند، مأيوسند بايد بدون تأخير نايب بگيرند. والله العالم.
آية اللّٰه سيدمحمّد شاهرودى: اگر استطاعت مالى دارد، ولى