13

مقدمه

تحقق اهداف و آرمان‌هاى يك سازمان، به علل و عوامل مختلفى بستگى دارد. در اين ميان، به گفته كارشناسان و صاحب نظران "مديريت سازمانى" و نيز به گواهى "آموزه هاى وحيانى"، "عامل انسانى" اساسى‌ترين و محورى‌ترين نقش را در موفقيت و بالندگى سازمانى ايفا مى‌كند. ديگر عوامل سازمانى در پرتو عامل انسانى و حول محور او، شكل گرفته و حركت مى‌كنند.

سياست‌ها، برنامه‌ها، روش‌ها، ابزار و سخت‌افزارهاى سازمان، تابعى از خواست و اراده نيروى انسانى و دانش و تدبير او مى‌باشد. بالطبع كمّ و كيف نتايج و خروجى‌هاى سازمان نيز مانند "ورودى‌ها" و "فرآيند"، متأثر از فعاليت و تدبير نيروى انسانى است. بنابراين نيروى انسانى، افزون بر اينكه عامل موفقيت هر سازمانى است، شاخص و معيارى براى پيش‌بينى ميزان موفقيت آن سازمان نيز محسوب مى‌شود.

بى‌جهت نيست كه دنياى مدرن با پى‌ريزى علومى همچون روان‌شناسى كار، جامعه‌شناسى مشاغل و مديريت، بخش اعظمى از مباحث اين علوم را به عامل انسانى اختصاص داده است. پيش‌تر از اين نيز آموزه‌هاى وحيانى بر جايگاه و اهميت نيروى انسانى و نقش محورى آن در رستگارى و موفقيت جمعى اشاره كرده و به مؤمنان و جامعه دينى اكيداً توصيه نموده كه در واسپارى كارها و مسئوليت‌ها، به اهليّت و صلاحيت نيروهاى انسانى توجه كنند؛

إِنَّ اللّٰهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمٰانٰاتِ إِلىٰ أَهْلِهٰا وَ إِذٰا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النّٰاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللّٰهَ نِعِمّٰا يَعِظُكُمْ بِهِ إِنَّ اللّٰهَ كٰانَ سَمِيعاً بَصِيراً ¹

در آيات ديگر، اين رويه را، تدبير خداوند متعال در عالم تكوين و تشريع معرفى كرده است:

اللّٰهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسٰالَتَهُ ²

قٰالَ إِنِّي جٰاعِلُكَ لِلنّٰاسِ إِمٰاماً قٰالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قٰالَ لاٰ يَنٰالُ عَهْدِي الظّٰالِمِينَ ³

هدف و رسالت اساسى انبياى الهى نيز، تربيت و پرورش انسان ها بوده است:

رَبَّنٰا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيٰاتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتٰابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُزَكِّيهِمْ ⁴

نهادها و مؤسسات دينى نيز براى تضمين موفقيت و دستيابى به اهداف و آرمان‌هاى سازمان، بايد بر مبناى آموزه‌هاى وحيانى و يافته‌هاى بشرى، جذب و گزينش نيروهاى كارآمد و