51گرديد. 1مذهب حنفى در مناطق زيادى؛ چون عراق، افغانستان، پاكستان، هند، چين، شام، اروپا، تركيه، آلبانى، يوگسلاوى و رومانى منتشر شد. مذهب رسمى خلافتها و سلسلههاى سلطنتى مختلف؛ از جمله عباسيان، صفاريان، سلجوقيان و غزنويان حنفى بود وتا همين اواخر، مذهب رسمى دولت عثمانى نيز حنفى بود.
در علت انتشار و كثرت پيروان حنفى مىتوان به سه عامل عمده اشاره كرد:
1. تربيت شاگردان فراوان و توانمند در اين مذهب 2. قرار گرفتن مذهب رسمى دستگاه سياسى خلافتها و حكومتها و منصوب شدن قضات حنفى در جهان اسلام؛ به عنوان نمونه، قاضى ابويوسف شاگرد ابوحنيفه از طرف هارونالرشيد به ولايت قضايى در بغداد منصوب شده بود وابويوسف تنها حنفىها را به قضاوت در سراسر عالم اسلام مىگمارد. 2
3. ماهيت مذهب حنفى كه با تكيه بر قياس و اجتهاد به رأى، راهى سهل و انعطافپذير را در اختيار پيروان خود قرار مىداد و با سرعت مىتوانست مشكلات مختلف سياسى، اجتماعى، فرهنگى و... را به خصوص براى دستگاه خلافت با كمك قياس و مانند آن از سر راه بردارد.
اصول اساسى مذهب حنفى
1. كتاب خدا؛ (قرآن)
2. سنت نبوى: اگرچه سنت از منابع اجتهادى همۀ مذاهب اسلامى است، ولى مذهب حنفى تنها به حديث متواتر يا مشهورى كه فقها به آن عمل كردهاند، اعتماد مىكند و امّا در