412

2. كوچ از منا در روز عيد

مذاهب اسلامى؛ مستحب يا افضل آن است كه در روز عيد قربان، پس از مناسك عيد، حجاج از منا افاضه و به سوى مكه براى انجام طواف زيارت كوچ كنند. هر چند جايز است آن را به تأخير اندازند. ¹

3. تكبيرهاى روز عيد

در منابع فقهى اماميه آمده است: از نماز ظهر روز عيد تكبيرهاى مخصوص عيد قربان را آغاز كند و آن تكبيرها را در منا بعد از پانزده نماز تكرار كند. اين تكبيرها را برخى مانند سيد مرتضى، بر اساس آيۀ «وَ لِتُكَبِّرُوا اللّٰهَ عَلىٰ مٰا هَدٰاكُمْ» (بقره : 185) و برخى از روايات واجب شمرده‌اند. اين تكبيرها عبارت‌اند از:«اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، لا إله إلّااللَّه وَ اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، وَ للَّهِ‌ِ الحَمد، اللَّه اكبر عَلى مَا هَدَانا. اللَّه اكبر عَلىٰ ما رَزَقَنا من بهيمة الأنعام و الحَمد للَّه عَلى مَا أبلانا»؛ فقهاى اهل سنت نيز پس از نمازهاى واجب ايام عيد، گفتن تكبير را مطرح كرده‌اند. شافعى‌ها و حنبلى‌ها آن را سنّت مى‌دانند، اما حنفى‌ها آن را واجب و مالكى‌ها مندوب مى‌شمرند. اهل سنت به اين تكبير، تكبير تشريق مى‌گويند، اما از نظر صيغه، تكبير اهل سنت اندكى با صيغۀ تكبير نزد اماميه متفاوت است. اكثر اهل سنت اين صيغه را چنين نقل كرده‌اند:«اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، لا إله إلّااللَّه و اللَّه اكبر، اللَّه اكبر و للَّه الحَمد». مادام كه در منا اقامت دارد، نمازهاى واجب و مستحب را در مسجد خيف، به ويژه در جايى كه مصلاى پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم بوده است، به جا آورد. ²