131

12 . جمع‌بندى

الف) در وضو شستن صورت و دست‌ها و مسح سر و مسح يا شستن پاها، از افعال واجب و از فرايض مورد اتفاق در مذاهب اسلامى است كه نصّ قرآن كريم محسوب مى‌شود.

ب) ترتيب و موالات و نيّت مورد اختلاف است. عده‌اى از اهل سنت اين سه را قبول ندارند ولى اجماع فقهاى اماميه بر معتبر بودن آن‌ها است. اگرچه برخى از فقها در گذشته؛ مانند علّامۀ حلّى رحمه الله اين امور را از افعال وضو شمرده‌اند، ولى در متون فقهى جديدتر؛ مانند عروة الوثقى و رساله‌هاى توضيح المسائل، اين سه امر از شرايط شمرده شده نه از افعال و واجبات و ظاهراً حق با گروه دوم است.

شرايط و غايات وضو

1 . شرايط مورد اتفاق در وضو ¹

مذاهب اسلامى؛ 1) مطلق بودن آب 2) پاك بودن آب 3) نبودن مايع و حايلى كه مانع رسيدن آب به پوست شود 4) ناتوان نبودن از استعمال آب به خاطر بيمارى و مانند آن. اين چهار شرط، از شروط مورد اتفاق مذاهب اسلامى است.

يادآورى:

ابو حنيفه وضو با نبيذ خرما را در سفر مجاز شمرده ولى ساير حنفى‌ها در اين فتوا از او پيروى نكرده‌اند. ²