55«مكه شهرى است كه خداوند آن را و حرمش را بزرگ داشته است. مكه را هزار سال پيش از آن كه چيزى از زمين را بيافريند، آفريد و آن را مملوّ از فرشتگان ساخت و مدينه را به بيت المقدس وصل كرد آن گاه پس از هزار سال در يك آفرينش همه زمين را آفريد.»

با مراجعه به قرآن به دست مى‌آيد كه وصف «عظيم» ، بيش از صد بار به كار رفته است. تعبير عظيم در واقع وصف دو چيز است: يكى خدا و هر آنچه مربوط به حريم قدس ربوبى است و ديگرى به قيامت و هر آنچه مربوط به بهشت و جهنم است. در اين ميان تنها چند نمونه اندك است از امور زمينى و دنيوى كه درباره آن وصف عظيم به كار رفته است. در اين ميان يكى مكه است:

وَ قٰالُوا لَوْ لاٰ نُزِّلَ هٰذَا الْقُرْآنُ عَلىٰ رَجُلٍ مِنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ ¹.

«گفتند چرا اين قرآن بر مردى از بزرگمردان آن دو قريه نازل نشده است.»

پيداست كه اگر مراد عظمت مردى از مردان مكه هم باشد، طبعاً شهر مكه از اين وجود شريف كسب عظمت خواهد كرد؛ بنابراين مى‌توان گفت كه شهر مكه هم عظمت الهى دارد.

به هر حال مكه شهرى است كه خداوند حرمت آن را بزرگ داشته است. مكه نخستين قطعۀ زمين است كه هزار سال قبل از آفرينش زمين آفريده شده وجود داشت، شهرى است كه مملو از فرشتگان خداست. اگر مكانى از سوى خداوند عظيم آفريده شود، عظيم خواهد بود؛ پس عظمت و بزرگى مكه خدادادى است.

دو) برگزيدۀ خدا

خداوند از هرآن چه آفريد براى خود چيزى را برگزيده است. آفريده‌هاى خدا يكدست و يكسان نيستند، بلكه بعضى از آنها مختار خداست. خداوند چيزى را