29در سرزمين حجاز قرار گرفته است. مكه شهرى است كه در آن خاتم انبيا صلى الله عليه و آله و اولين امام شيعيان، حضرت على عليه السلام در آن پا به صحنۀ هستى گذارده‌اند. مكه رأس جهان هستى است و تمامى زمين از آنجا گسترش يافته است؛ مكه شهر بسيارى از انبيا و اولياست. در روايات و آيات نام‌هايى براى مكه ذكر شده كه هريك از آنها اشاره به بُعدى معنوى و روحانى دارد. 1
در برخى احاديث براى مكه پنج اسم آمده است: ام‌القرى، مكه، بكه، بسّاسه و ام‌رُحم. امام صادق عليه السلام فرمود:
«أَسْمَاءُ مَكَّةَ خَمْسَةٌ: أُمُّ الْقُرَى وَ مَكَّةُ وَ بَكَّةُ وَ الْبَسَّاسَةُ كَانُوا إِذَا ظَلَمُوا بِهَا بَسَّتْهُمْ أَيْ أَخْرَجَتْهُمْ وَ أَهْلَكَتْهُمْ وَ أُمُّ رُحْمٍ كَانُوا إِذَا لَزِمُوهَا رُحِمُوا». 2
«نام‌هاى مكه پنج است: ام‌القرىٰ، مكه، بكه، بسّاسه يعنى نابود كننده، چون مردم وقتى در مكه ظلم مى‌كردند آنان را بيرون مى‌كرد و هلاك مى‌ساخت و امّ‌رُحم چرا كه هرگاه معتكف مكه مى‌شدند مورد رحمت قرار مى‌گرفتند.»
در اين حديث به دو وجه تسميه نام‌هاى مكه هم اشاره شده؛ يكى عنوان «بسّاسه» است؛ يعنى اگر كسى در مكه ظلمى كند، اين شهر او را اخراج و هلاك مى‌گرداند.
عنوان ديگر «ام‌رحم» است و بدين معناست كه اگر كسى ملازم اين شهر شريف باشد، مورد رحمت الهى قرار خواهد گرفت. همين مضمون در حديث ديگرى هم آمده است:
«رُوِيَ فِي أَسْمَاءِ مَكَّةَ أَنَّهَا مَكَّةُ وَ بَكَّةُ وَ أُمُّ الْقُرَى وَ أُمُّ رُحْمٍ وَ الْبَسَّاسَةُ كَانُوا إِذَا ظَلَمُوا بِهَا بَسَّتْهُمْ أَيْ أَهْلَكَتْهُمْ وَ كَانُوا إِذَا ظُلِمُوا رُحِمُوا». 3
«نام‌هاى مكه پنج است: مكه، بكه، ام‌القرى، ام‌رحم و بسّاسه. هرگاه مردم در مكه