9
2 عرب پيش از اسلام
براى شناختن وضع عرب قبل از اسلام، مى‌توان از منابع زير استفاده نمود:
1 - تورات (با تمام تحريفاتى كه در آن انجام گرفته است).
2 - نوشته‌هاى يونانيان و روميان در قرون وسطى.
3 - تواريخ اسلامى كه به قلم دانشمندان اسلامى نگارش يافته است.
4 - آثار باستانى كه در حفارى‌ها و كاوش‌هاى خاورشناسان به دست آمده و تا حدّى پرده از روى مطالبى برداشته است.
به طور مسلم، شبه جزيرۀ عربستان از زمان‌هاى گذشته مسكنِ قبايل زيادى بوده، كه برخى از آنان در طى حوادث نابود گرديده‌اند. ولى در تاريخِ اين سرزمين، سه قبيله كه تيره‌هايى از آنها جدا شده است، بيش از همه نام و نشان دارند:
1 - «بائده»... و آن به معناى نابود شده است، زيرا اين قوم بر اثر نافرمانى‌هاى پياپى، به وسيلۀ بلاهاى آسمانى و زمينى نابود گشتند. شايد آنان همان قوم عاد و ثمود بودند؛ كه در قرآن مجيد از آنها به طور مكرر ياد شده است.
2 - «قحطانيان»: فرزندان يعرب بن قحطان، كه در «يمن» و ساير نقاط جنوبى عربستان مسكن داشتند، و آنان را عرب اصيل مى‌نامند و يمنى‌هاى امروز، و قبيله‌هاى «اوس» و «خزرج»، كه در آغاز اسلام دو قبيلۀ بزرگ در مدينه بودند، از نسل قحطان مى‌باشند. قحطانيان داراى حكومت‌هاى زيادى بودند، و در