45باشند هرگاه اين تغيير قبله صورت نمىگرفت از يك سو زبان يهود به روى مسلمانان باز مىشد و مىگفتند ما در كتب خود خواندهايم كه نشانه پيامبر موعود اين است كه به سوى دو قبله نماز مىخواند و اين نشانه در محمد صلى الله عليه و آله نيست و از سوى ديگر مشركان ايراد مىكردند كه او مدعى است براى احياء آيين ابراهيم آمده پس چرا خانه كعبه را كه پايه گذارش ابراهيم است فراموش نموده اما حكم تغيير قبله موقت به قبله دائمى زبان هر دو گروه را بست و استقلال فرهنگى مسلمانان را اثبات كرد «لِئَلاّٰ يَكُونَ لِلنّٰاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ» ولى از آنجا كه هميشه افراد لجوج و معاند در برابر هيچ منطقى تسليم نمىشوند، استثنائى براى اين موضوع قائل شده، مىگويد مگر كسانى از آنها كه ستم كردهاند.
از آنجا كه عنوان كردن اين گروه لجوج را به نام ستمگر ممكن بود در بعضى توليد وحشت كند مىگويد از آنها هرگز نترسيد و تنها از من بترسيد «فَلاٰ تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ».
2. تكميل نعمت خداوند به عنوان هدف ديگرى براى تغيير قبله ذكر شده و مىفرمايد:
اين به خاطر آن بود كه نعمت خود را بر شما تمام كنم «وَ لِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ».
3. مسئله هدايت يافتن به عنوان آخرين هدف ذكر شده و مىفرمايد «وَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ» . 1نكتهها
1. سرّ تكرار موضوع تغيير قبله
«وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ» موضوع تغيير قبله با اينكه در آيه 144 قبلاً ذكر شد، در اين آيه و آيه بعد نيز مطرح شده است و در علت تكرار آن وجوهى ذكر شده است .
الف. چون مدتى بيت المقدس قبله مسلمانان بود و به آن عادت كرده بودند، لذا نسخ آن