34انحرافات مى‌شود «أَرِنٰا مَنٰاسِكَنٰا» .

15. ارزش تسليم

تا در انسان حالت تسليم در برابر خداوند نباشد، بيان احكام سودى نخواهد داشت، در اينجا ابراهيم عليه السلام ابتدا از خداوند روح تسليم تقاضا مى‌كند، سپس راه و روش عبادت و بندگى را مى‌خواهد «وَ اجْعَلْنٰا مُسْلِمَيْنِ لَكَ ... أَرِنٰا مَنٰاسِكَنٰا». ¹

16. سعادت انسان

«رَبَّنٰا وَ اجْعَلْنٰا مُسْلِمَيْنِ لَكَ» ؛ اين كلام ابراهيم و اسماعيل عليهما السلام دلالت دارد بر اينكه كمال سعادت انسان در آن است كه تسليم احكام الهى و قضا و قدر او باشد و توجهى به غير او نداشته باشد. ²17. ناتوانى بشر از اداى وظايف

انسان در هر مقام و منزلتى باشد از اداى وظايف الهى خويش ناتوان است «وَ تُبْ عَلَيْنٰا» ازآنجا كه ابراهيم و اسماعيل عليهما السلام از گناه و معصيت منزه‌اند ولى در عين حال به درگاه خدا توبه مى‌كنند و تقاضاى پذيرفته شدن آن را دارند. معلوم مى‌شود انسان در هر منزلتى هرچند منزلت پيامبران باشد، نمى‌تواند وظيفه عبوديت خويش را به درگاه خداوند ادا كند. ³18. مهربانى انسان به فرزندان

چرا حضرت ابراهيم عليه السلام فقط براى ذريه خود دعا كرد و براى همه انسان‌ها دعا نكرد؟ اولاً: بخاطر اينكه شفقت و مهربانى انسان به ذريه و فرزندان خود بيشتر است،