١١٢- ميوه‌هاى تازه در آن درۀ خشك از سراسر جهان ديده مى‌شود.
٣- اجابت اين دعا مقام و شخصيت روحانى ابراهيم را ثابت مى‌نمايد.
۴- درخواست ابراهيم و اجابت اين درخواست با توجه به اين كه هر سال بر تعداد زوار مكه افزوده مى‌شود، براى هيچ منكر، شكى باقى نمى‌گذارد كه در اين جهان خدايى با همان اوصافى كه قرآن كريم تصريح نموده وجود دارد، وگرنه اين كاروان‌ها را چه عاملى تجهيز مى‌كند؟
بارى، صرف‌نظر از اين معناى مهمى كه به زبان قلم آمد، چون براى نگاشتن مقدمه‌اى بر اين رساله كه مرد روشندل و روشنفكرى با شايستگى تمام مرقوم داشته، امر فرموده‌اند كه خاطراتى بر آن اضافه نمايم، به همين اشاره اكتفا كرده و به اجمال با رعايت اختصار نكاتى راجع به سفر مبارك حج به عرض خوانندگان مى‌رسانم.
فريضۀ حج از جمله فرائضى است كه منافع و مصالح دنيوى و معنوى آن محسوس است و به مناسبت اين كه حضرت امام صادق عليه السلام مصالح اقتصادى و فرهنگى آن را براى سائلى توضيح فرموده‌اند، به‌عنوان تبرك و تيمن آن حديث را يادآور مى‌شوم و سپس به بيان خاطرات و نكات ديگرى مى‌پردازم.
بيان مبارك آن حضرت چنين است:
خداوند به مردم دستور داده است كه از شرق و غرب در مكه
