19بخش مى‌پذيرد: «شرك تعطيل» كه كسانى چون فرعون، فلاسفه، عرفا، غلات جهميه و قرامطه در ذيل آن قرار مى‌گيرند، و اين نوع بدترين انواع شرك است 1؛ و «شرك بدون تعطيل» كه كسانى چون نصارى و مجوس، و همچنين «غلات قبرپرست»! كه براى روح اوليا توان تصرّف قائل‌اند را شامل مى‌شود. 2
گونۀ ديگر شرك در توحيد اسماء و صفات است كه شامل تشبيه خالق به مخلوق مى‌شود و از گونۀ پيشين بهتر است!
گونۀ سوم شرك در توحيد عبادت است كه به دو نوع تقسيم مى‌شود:
يك نوع آن كه كسى يا چيزى غير خدا را بخوانند و از او مانند خدا طلب شفاعت نمايند و نسبت به او مانند خدا خوف و رجا داشته باشند و اين نوع «شرك اكبر» است.
نوع ديگر «شرك اصغر» است كه به رياء و خودنمايى و مانند آن اطلاق مى‌شود. 3
ناگفته پيداست كه چنين تقسيم‌هاى سليقه‌اى و بخش‌بندى‌هاى غير عالمانه از مفاهيم بنيادين اسلامى خبطى خطرناك و خطايى بس فاحش است.
ترديدى نيست كه «شرك» نيز مانند توحيد