10چنان ارزشمند بوده است كه قابليت پرورش فرزندانى چون ائمه(عليهم السلام) را داشته‌اند.
هفت تن از مادران امامان معصوم(عليهم السلام) كنيز بوده‌اند و در اصطلاح فقه اسلامى، «اُم ولد» خوانده مى‌شدند. بديهى است كنيز بودن، خدشه‌اى به شخصيت اين بزرگواران وارد نمى‌سازد؛ زيرا اگر قابليت و توانمندى پذيرش چنين مقام والايى را نداشتند، هرگز به عنوان مادر امام برگزيده نمى‌شدند. پنج‌نفر ديگر، از بانوان شناخته شده در ميان مردم حجاز بوده‌اند.
در ميان مادران ائمه(عليهم السلام)، دو بانوى بزرگوار، مادرِ امام سجاد(ع) و مادر حضرت مهدى(عج) همواره مورد بحث محققان و اهل قلم بوده‌اند. برخى اصلِ وجود آنها را نفى و گروهى ديگر از پژوهشگران، شخصيت والاى آنان را اثبات كرده‌اند.
مادر امام سجاد(ع) پس از تولد آن حضرت، از دنيا رفت. از اين رو، گزارشى درباره ويژگى‌هاى اخلاقى و اجتماعى وى در دست نيست. بر اين اساس، مهم‌ترين بحث درباره اين بانو، بحث اثبات وجود وى در تاريخ صدر اسلام است. نويسنده اين نوشتار، نخست، به اثبات وجود شهربانو و سپس بررسى شخصيت او مى‌پردازد.