16خداوند سبحان در قرآن كريم، دو بار از كعبه نام برده است كه هر دو آن در سوره مائده است، يكى آنجا كه مى‌فرمايد: «جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرٰامَ قِيٰاماً لِلنّٰاسِ » ¹ و ديگرى كه مى‌فرمايد: «هَدْياً بٰالِغَ الْكَعْبَةِ ». ²

كعبه به شكل مكعب است كه با سنگ‌هاى كبود رنگ و با ارتفاع چهارده متر و هشتاد و پنج سانتى‌متر است، طول ضلع ناودان و ضلع مقابل آن ده متر و بيست و دو سانتى‌متر است، طول ضلعى كه درِ خانه در آن قرار دارد و ضلع مقابل آن يازده متر و پنجاه و هشت سانتى‌متر است. در خانه با عرض يك متر و نود سانتى متر و طول سه متر و ده سانتى‌متر در ارتفاع دو متر و بيست و پنج سانتى‌متر از سطح زمين نصب شده است. ³

ترديدى نيست كه كعبه معظمه چندين بار ساخته شده كه البته در تعداد آن، ميان صاحب نظران اختلاف است.

از مجموع گفته‌ها اين چنين بر مى‌آيد كه كعبه معظمه در چندين مرحله بازسازى و تجديد بنا شده است:

1. ساختمان ابراهيم (ع)خليل(ع): خداوند در سوره بقره، آيه 127 به آن اشاره كرده است. البته مطابق روايات و برخى از گزارش‌هاى تاريخى، كعبه معظمه قبل از تجديد بنا توسط حضرت ابراهيم، بوسيله فرشتگان، سپس حضرت آدم(ع) و همچنين شيث بن آدم (از فرزندان آدم) بنا گرديده است. ⁴ ويژگى‌هاى ساختمان كعبه به دست حضرت ابراهيم(ع) را محمد طاهر كردى در كتاب «التاريخ القويم لمكة و بيت الله الكريم» به تفصيل آورده است. ⁵

2. مرمت عمالقه و جرهم: مرمت عمالقه و جرهم جزئى بوده كه ازرقى از حضرت على(ع) جزئيات را روايت كرده است. ⁶