14بر اساس روايات تاريخى، كعبه قبل از آفرينش آسمانها و زمين، چون حُبابى بر روى آب بود، اندكاندك قسمتهاى ديگر زمين از زير آن گسترده و پهن شد، «دحو الارض» بدين معناست.
بانى كعبه را حضرت آدم - ع - دانستهاند كه خداوند مكان آن را كه سكويى مرتفع و سفيد بوده و از آن نورى چون نور خورشيد و ماه مىدرخشيد به حضرت آدم نشان داد و او مأموريت يافت تا كعبه را براى پرستش حق بنا سازد. كعبه هنگام طوفان نوح از نظرها پنهان شد تا اين كه خداوند مكان آن را به حضرت ابراهيم - ع - كه از شام به همراه هاجر و فرزندش اسماعيل به اين سرزمين لم يزرع آمده بودند نشان داد و آن پيامبر الهى و منادى توحيد با كمك فرزندش به ساخت كعبه پرداخت. در حقيقت، اين خانۀ توحيد به دست بهترين بندگان خداوند؛ يعنى آدم، ابراهيم و اسماعيل - عليهمالسلام - ساخته شد تا مورد پرستش موحدان قرار گيرد. حجرالاسود از كوه ابوقبيس، و از بهشت فرود آمد تا در گوشهاى از اركان كعبه قرار گيرد. ابراهيم - ع - براى ساختن كعبه بر سنگى از كوه ابوقبيس مىايستاد كه به مقام ابراهيم