21آنان با جان و مال و قول و عمل، بسوى خداى سبحان است، كه در عين حال با رياضت، و تحمّل مشقات و تمرين نفس بر تواضع و فروتنى همراه مى‌باشد.
از اين رو بر هر مسلمان واجب است كه دو جامه احرام را در حاليكه با خضوع و خشوع تلبيه مى‌گويد بپوشد و همدوش با ساير مسلمانان از مليّتهاى مختلف، بر روى يك زمين، و بدون هيچ تمايز، بسوى هدفى واحد، به پيش روند.
آرى با توجّه به اثرات سودمند و جايگاه عظيم حج و نفوذ آن در جوامع اسلامى، مى‌توان ادعا كرد: حجّ بعنوان يك دانشگاه بزرگ اسلامى است، كه فارغ‌التحصيلان آن، انسانهائى وارسته، متقى خدا پرست و بى‌اعتنا به دنيا هستند.
دانشگاه عظيمى كه تمام مسلمين جهان را تحت لواى توحيد، همراه با شعارهاى ارزشمند و مهيّج و جاويد، جمع كرده است.
شعارهائى كه نسيم عطرآگين اخوت و برادرى را، به ارمغان مى‌آورد، تبعيض نژادى را محكوم مى‌نمايد. همه را از آدم و آدم را نيز از خاك مى‌داند و سرانجام اعلام مى‌دارد: هيچگونه فضيلت و برترى جز به تقوى و خدا ترسى، براى كسى نيست.
شعارهاى وحدت
«1 انّماالمؤمنون اخوةٌ فاصلحوا بين اخَوَيْكُم».
«2 كلُّكم مِن آدم و آدمُ مِنْ تراب».
«3 لا فَضْلَ لعربىّ عَلى عجمى ولا لعجمىّ عَلى عربىّ ولا لاَِحْمَر على ابيضَ ولا لاَِبيَضَ عَلى اسودَ الاّ بالتّقوى، انّ اكرمكم عندالله اتقيكُم».
«4 الناسُ سَواسيةٌ كَاسنان‌المشْط».
و نيز انسان، با مشاهده آن صحنه‌هاى ارزنده و وصف ناپذير، و از سوى ديگر حماسى و تكان دهنده، به ياد صحراى محشر و عرضه اعمالش، به خداى متعال مى‌افتد كه قطعاً آن حالات موجب نظارت كامل بر اعمال و رفتار و محاسبه نفس و زدودن بدى‌ها از خود، و تمرين نفس بر تقوى و پرهيزكارى مى‌شود.
حال كه اجمالاً فلسفه حج روشن شد، لازم است قبل از ورود به اصل بحث، به نكاتى قرآنى و تاريخى در مورد مكّه و مدينه توجه كنيد.
اسامى كعبه در قرآن
1 چرا كعبه را، «كعبه» ناميدند؟
در علت نامگذارى كعبه بدين اسم، دو وجه ذكر شده است: