39انسانى عاقل و باتدبير راهنماى او شود، مسير نور و روشنايى نصيب او مى‌گردد. در غير اين صورت، از گمراهان خواهد بود. داورى‌هاى نادان، غلط؛ اظهار نظرهاى او، نادرست؛ گفتارش، متناقض و كردارش، نامبارك است.
چنين انسانى تا مرز سعادت و نيك‌بختى بسيار فاصله دارد. اگر به سوى بصيرت و دانايى نرود، در دنيا و آخرت چون كوران، خواهد زيست. پيامبر اسلام درباره فقر فرهنگى اين افراد مى‌فرمايد:
يا على ! انه لا فقر اشد من الجهل . 1
اى على! همانا فقرى سخت‌تر از نادانى نيست.
بدگويى در غياب افراد
بدگويى و غيبت از عادت‌هاى بسيار ناپسند است.
شخص بدگو و غيبت‌كننده، در غياب ديگران درباره آنان سخنانى مى‌گويد كه ايشان را ناراحت مى‌كند.
ازاين‌رو، همواره از آشكار شدن سخن خود، در رنج