1) - ابوالطيب متنبى (304 - 353 هق)، از نوابع بى‌بديل شعر عربى و يكى از مشهورترين شعراى عصر عباسى (يكى از عصور پنج‌گانۀ تاريخ ادبيات عرب) است. ديوان اشعار اين شاعر نامى، بيش از پنجاه بار به دست بزرگترين اديبان عرب، شرح و چاپ شده است و همچنان در ميان عالمان و ادباى جهان عرب و طلاب و دانشجويان زبان و ادبيات عرب، مطالعه و شرح آن از رونق خاصى برخوردار است. برخى از اشعارش در نهايت برخوردارى از الفاظ و تراكيب سهل، آن‌چنان خيره‌كننده و زيبا سروده شده است كه انسان را به عوالم خيال شعرى سوق مى‌دهد، و گاه اشعارش آن‌چنان پيچيده و غامض مى‌شود كه به قول فاخورى در «تاريخ الادب العربى» دانستن نحو، لغت و بيان ما را در فهم آن يارى نمى‌كند و براى درك عمق معانى و زيبايى‌هاى نهفته در آن بايد نقد ادبى و فلسفۀ شعر را نيز بدانيم. زيباترين اشعارش «مدائح» اوست طبق نظر مؤلفان «الذريعه» و «اعيان الشيعه» (جلد هشتم و نهم)، متنبى شيعه بوده است. متأسفانه اين دو بيت شعر در چاپ‌هاى فعلى، از ديوان متنبى حذف شده است در حالى كه در چاپ‌هاى قبلى، «برقوقى» اين دو بيت را در شرح ديوان او، نقل و شرح كرده است. متنبى را حكيم و فيلسوف نيز مى‌گويند چرا كه اشعار وى مشتمل بر حِكَم بسيارى است چنانچه ابيات متعددى از اشعار او در ميان مردم به عنوان ضرب المثل شهرت يافته است. گاهى خطباى شهير فارسى زبان نيز به اشعار او استناد مى‌كنند. t متنبى كوفى الأصل است اما سفرى به ايران نيز داشته است و از اهواز و شيراز ديدن كرده است و دو ماه نزد كاتب ابن العميد وزير، و سه ماه نيز نزد عضدالدوله اقامت كرده است. t اشعارش نه تنها در جهان عرب بلكه ميان ادبا و شعراى ايرانى نيز جايگاهى والا دارد. شاعر شيرين سخن پارسى، سعدى شيراز، در موارد متعددى متأثر از اين شاعر تازى است كه رساله‌ها و مقاله‌هاى متعددى در بيان اقتباس‌هاى سعدى از متنبى به نگارش درآمده است. طرفه آن‌كه هر دو شاعر، قرن‌هاست كه بر تارك ادبيات پارسى و تازى مى‌درخشند و زيبايى شعرهايشان چشم‌ها را مسحور ساخته است. متنبى را در جهان عرب مى‌توان همچون سعدى براى فارس‌زبان‌ها دانست. براى آشنايى بيشتر با زندگى‌نامه و شعر او به كتب تاريخ ادبيات عرب از قبيل «عمر فروخ» و «فاخورى» و نيز مقدمۀ «شرح برقوقى بر ديوان متنبى» مراجعه كنيد - مترجم.