30تمام سخن قرطبى در اين قسمت در چند نكته خلاصه مىشود:
الف) راه علاج سنگدلى و تسليم در برابر اوامر خداوند، عبارت است از:
1. يادآورى مرگ. 2. مشاهدۀ افراد در حال مرگ. 3. زيارت قبور اموات.
ب) از اين سه امر، زيارت قبور، بهترين راه براى علاج سنگدلى و دفع فتنههاى شيطان است؛ زيرا يادآورى مرگ موجب توجّه نفس به عاقبت خويش است، ولى به اندازۀ مشاهدۀ افراد در حال مرگ مؤثّر نخواهد بود. و مشاهدۀ افراد در حال مرگ نيز براى همۀ افراد در هر ساعتى ممكن نيست. پس زيارت قبرها بهترين راه است؛ چون هم قابل ديدن است و هم در دسترس !
ج) بايد هدف از رفتنبهمقبرهها اصلاح قلب و توجّه به خدا و قيامت باشد و يا به قصد تلاوت قرآن و قرائت فاتحه و دعا براى اموات.
وهمه مىدانند كه تمام شيعيان در رفتن به مقبرهها هدفى جز اصلاح قلب و توجّه به خدا و قيامت و تلاوت قرآن و قرائت فاتحه و دعا براى اموات ندارند.
2. سيرۀ پيامبر صلى الله عليه و آله
بىشكّ زيارت قبور سيرۀ پيامبر صلى الله عليه و آله است. در كتب حديثى اهل سنّت نقل شده كه پيامبر صلى الله عليه و آله به زيارت قبر مادرش، آمنه مىرفت و در آنجا مىگريست.
از ابوهريره چنين نقل شده است:
«زار رسول اللّٰه صلى الله عليه و آله قبر امّه، فبكى وأبكى من حوله، وقال: استأذنت ربّي أن استغفر لها فلم يأذن لي، واستأذنته أن أزور قبرها فأذِنَ لي، فزوروا القبور، فإنّها تذكّركم الموت 1.»
«رسول خدا صلى الله عليه و آله قبر مادرش را زيارت كرده و در آنجا گريست و ديگران را نيز گريانيد و