18
اكبر» آدم عليه السلام گفت: «وَ لاٰ حول و لاٰ قوَّةَ اللّٰه باللّٰه» را بدان اضافه كنيد. فرشتگان نيز چنين كردند. سپس ابراهيم عليه السلام پس از آنكه خانه را ساخت و به طواف بر گرد آن مشغول شد، فرشتگان در حال طواف به او برخورد نمودند و سلامش كردند. ابراهيم عليه السلام پرسيد: شما در طواف خود چه مىگوييد؟ گفتند: پيش از روزگار آدم عليه السلام «سبحان اللّٰه و الحمد للّٰهو لاٰ اله الاّاللّٰه و اللّٰه اكبر» مىگفتيم و چون به آدم عليه السلام گفتيم، فرمود: كلمات «وَ لاٰ حول و لاٰ قوَّةَ اللّٰه باللّٰه» را هم به آن اضافه كنيد. ابراهيم عليه السلام فرمود: بر آن «العلي العظيم» را هم بيفزاييد، پس فرشتگان چنين كردند.
گويند كه فرشتگان نخستين بار مسجد اقصى را بنا كردند و گروهى گفتهاند آدم عليه السلام آن را ساخت. و نيز گفته شده سام بن نوح عليه السلام و عدهاى گفتهاند يعقوب عليه السلام بانى آن بودهاند.
بنا به نقلى داود عليه السلام و به نظر گروهى ديگر سليمان عليه السلام بنا كنندۀ مسجد بودهاند. و همچنين گفته مىشود كه ابراهيم عليه السلام آن را بنا كرده است.
البته گفتهاند كه اين افراد مسجد الأقصى را پس از خرابى، مجدّداً از نو بنا كردهاند در حالىكه سنگ بناى آن قبل از آنها قرار داده شده است، واللّٰهاعلم.
ساختمان كعبه به وسيلۀ آدم عليه السلام
دومين بار كه كعبه ساخته شد، به وسيلۀ آدم عليه السلام بوده است. ازرقى در كتاب تاريخ خود چنين آورده است:
ابوالوليد از قول پدر بزرگ خويش، از سعيدبن سالم، از طلحة بن عمرو حضرمى، از عطاء بن ابى رباح از ابن عباس نقل مىكند كه گفت: چون خداوند آدم را از بهشت به سوى زمين راند، آدم گفت: پرودگارا! براى من چه اتفاقى افتاده است كه ديگر صداى فرشتگان را نمىشنوم و وجود آنان را در اطراف خود احساس نمىكنم؟ ندا آمد كه اى آدم، اين نتيجۀ اشتباه و خطاى تو است ولى برو و براى من خانهاى بساز و بر گرد آن به طواف بپرداز و مرا ياد كن همانگونه كه فرشتگان رفتار مىكنند و بر گِرد عرش من مىگردند. آدم عليه السلام شروع به گام برداشتن كرد، بطورىكه زمين براى او در نورديده شد تا اينكه به مكّه رسيد و بيتالحرام را در آن ساخت و جبرئيل عليه السلام با بال خود به زمين زد و