ساختمان كعبه در طول تاريخ

1) - ابوالوليد محمد بن عبداللّٰه بن احمد ازرقى غسانى مكى، متولد قرن دوم هجرى در مكّه بوده است. از تاريخ دقيق تولّد او اطلاعى در دست نيست. نامبرده در نيمۀ قرن سوم هجرى؛ يعنى در سال 245 هجرى در گذشته است. كتاب او بنام «اخبار مكه» از آثار ارزندۀ قرن دوم و سوم هجرى بوده است كه به يادگار براى ما باقى مانده. نامبرده از دانشمندان نيمۀ اول قرن سوم به شمار مى‌آيد. موضوعى كه در سال سيصد و ده هجرى در متن كتاب ضمن مبحث «فاصله ميان ستونهاى درون كعبه و زر اندود كردن آن، به فرمان مادر خليفۀ عباسى» آمده است. از قول «خزاعى» راوى كتاب است. بنابراين، اين تصور كه او تا سال 310 زنده بوده، صحيح نيست. پس آنچه كه معروف است، درگذشت نامبرده در سال 245 هجرى؛ يعنى نيمه قرن سوم هجرى اتفاق افتاده است. «مترجم»