71نسبت داده. 1
صاحب كتاب نخبة الدهر از قدامة بن جعفر روايت كند كه بزرگترين كوه يمن جبال سراة است و آن حجاز ناميده شود؛زيرا ميان تهامه و نجد فاصله است.كوه سراة از يمن تا شام كشيده شده است. 2
ياقوت مى‌گويد:گروهى گويند كه حجاز كوههايى است كه حاجز ميان تهامه و نجد است.فراز آن را سراة گويند.آن را به پشت ستور تشبيه كرده‌اند. 3
اين كه بگوييم سراة همان حجاز است،سخنى است نه كافى و نه دقيق.معروف اين است كه بخشى از سراة مخصوصا در جنوب و شمال آن حجاز ناميده نمى‌شود.بلكه بخش ميانين آن حجاز ناميده مى‌شود.كوههاى حجاز از يك سو تدريجا به نشيب مى‌گرايند و دامنۀ اين نشيب تا دريا پيش مى‌رود و از يك سو به ارتفاعات نجد مى‌پيوندند.اكنون باقى مى‌ماند بيان حدود و عرض حجاز و بيان طول آن.راويان مطالبى آورده‌اند كه اين مجهول نيز بطور دقيق حل مى‌شود.
بيشتر اين مطالب مربوط به تحديد تهامه است ولى مى‌توان گفت كه عينا حدود حجاز هم هستند.
همدانى گويد:ذات عرق فاصله است ميان تهامه و نجد و حجاز. 4
و اصمعى گويد:آنچه در آن سوى كوه؛يعنى در غرب آن قرار دارد تا ساحل دريا و بلاد اشعريان و عكّ و حكم و كنانه و غير آن و تا ذات عرق و جحفه و اراضى پست،تهامه است و تهامه شامل همۀ اين بلاد است 5و چنانكه ياقوت از او روايت مى‌كند آنچه از بطن الرّمّه مرتفع مى‌شود تا برسد به ذات عرق،نجد است. 6بكرى مى‌گويد چون از ارتفاعات ذات عرق به پايين روى تا به دريا برسى،همه در تهامه هستى. 7