16 بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ* ذٰلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ حُرُمٰاتِ اللّٰهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ... . ¹

لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنٰا مَنْسَكاً هُمْ نٰاسِكُوهُ فَلاٰ يُنٰازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ وَ ادْعُ إِلىٰ رَبِّكَ إِنَّكَ لَعَلىٰ هُدىً مُسْتَقِيمٍ . ²

إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّٰاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبٰارَكاً وَ هُدىً لِلْعٰالَمِينَ* فِيهِ آيٰاتٌ بَيِّنٰاتٌ مَقٰامُ إِبْرٰاهِيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كٰانَ آمِناً وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعٰالَمِينَ . ³

و اما بعد،سرلشكر ابراهيم پاشا رفعت مى‌گويد:

مدتها در آرزوى تشرف به مكه و انجام مناسك حج بودم و همواره خداى خود را در به دست آوردن اين توفيق و انجام مناسك حج و ديدار خانه‌اش،ندا مى‌دادم.

تا اين كه آرزويم،پس از استغاثه‌هاى فراوان به درگاه احديّتش،مورد اجابت قرار گرفت(و بارك في دعوتي كما بارك لإبراهيم في دعوته الطيّبة الّتي أحيت أمّة إلى يوم القيامة و عمّرت قطرها الجدب و نشرت فيه المدينة الصادقة و الشرعة القائمة)و در سال 1318 ه‍.(1901 م.)به عنوان«رييس محافظان كاروان»تعيين گرديدم و به شكرانۀ نعمتى كه خداوند بارى تعالى به من ارزانى داشت،تصميم گرفتم سفر خود را،از اولين گامى كه برمى‌دارم تا واپسين لحظات آن،به گزارش درآورم تا مردم و آيندگان از آن بهره برده و چراغ راه آنان،در هنگام حج بيت اللّه گردد.از كوچك و بزرگ آنچه كه ديدم و يا شنيدم،همه را به قلم تحرير درآوردم.

گرچه در اين سفر،گاه به چشم‌اندازهاى بسيار زيبا و آثار ارزشمند و ديدنيهاى دلكش برخورد مى‌كردم و در توصيف آنها مى‌كوشيدم.ليكن اقرار مى‌كنم كه