14و طى مراحلى وظايف محوله را تا اواخر ماه ذيحجه به انجام مى‌رسانند.
در هر كاروان حج، مدير، نقش رهبرى، طرح و برنامه‌ريزى، كنترل، سازماندهى و آموزش را بر عهده دارد. «كاروانهاى حج»، زير مجموعۀ تشكيلات بزرگترى به نام «سازمان حج و زيارت» هستند.
گفتنى است كه براى آشنايى هرچه بيشتر مديران، تا كنون كتابها و جزوه‌هايى در زمينۀ: «تاريخ زندگى پيامبر - ص - »، «حج و احكام آن»، «شرح وظايف مديران» و «مكالمۀ عربى» در اختيار آنان قرار گرفته است و مديران طى آزمونى به صورت: كتاب باز: به پرسشهايى دراين باره جواب داده‌اند و اين نوشتار نيز در پى اين سلسله آموزشها تهيه شده است كه در آن با ارائۀ مطالبى دربارۀ مديريت و تطابق آن با امور اجرايى كاروانهاى حج سعى بر ايجاد هماهنگى افكار وانديشه‌ها و تجارب مديران محترم كاروانها دارد. اميد است در انجام وظايف نيكو و سرانجام در انجام حجى مقبول و سعى مشكور كمكى شايسته نمايد.
و نكتۀ آخر آن كه مواردى كه در اين كتاب به آن اشاره شده، به صورت يك رهنمون كلّى براى كاروانهاى حج تمتع، تهيه شده است و البته اين مدير است كه با تدبير صحيح و استفاده بهينه از امكانات موجود و اندوخته‌ها سعى خواهد كرد زمينۀ به انجام رساندن اين نكات را تا حد امكان فراهم سازد. و متقابلاً انتظار اين است كه با ارائه نظريات و پيشنهادات اصلاحى ما را در غنى سازى بيشتر اين گونه جزوه‌ها يارى فرمايند.
اميد آن‌كه خداوند درپرتو توجهات خاصّۀ حضرت ولى‌عصر - عج -