77و آگاهى و از روى قصد و عمد حكمى را رعايت نمى‌كند، بايد او را راهنمايى كند.

بديهى است امر به معروف و نهى از منكر غير از تعليم، موعظه و ارشاد است. ¹

امر به معروف و نهى از منكر جنبۀ ولايت و امريّت دارد، گر چه ممكن است در بعضى از موارد، مصداق تعليم، ارشاد و يا موعظه قرار گيرد و ليكن حقيقت امر به معروف و نهى از منكر از عناوين ياد شده جدا است.

در امر به معروف و نهى از منكر لازم نيست خود انسان درون پاك داشته باشد و يا متّصف به عدالت گردد. عدالت شرط امر به معروف و نهى از منكر نيست بلكه علم، آگاهى و احتمال تأثير، از شرايط آن مى‌باشد. اما با اين همه، در سرزمين عرفات راز و رمز امر به معروف ونهى از منكر، به عدالت برمى‌گردد؛ يعنى انسانى كه آمر است بايد قبلاً مؤتمِر باشد. انسانى كه ناهى و زاجر است قبلاً بايد منتهىٖ و منزجر باشد و بگويد: خدايا! آنچنان توفيقى بر من عنايت كن كه هر چه را به ديگران، به عنوان «امر به معروف» امر مى‌كنم، ابتدا خود بدان عمل كرده باشم و از