40 إِنَّ الصَّفٰا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعٰائِرِ اللّٰهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمٰا وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ اللّٰهَ شٰاكِرٌ عَلِيمٌ . ¹

«صفا و مروه از شعائر و نشانه‌هاى خدا است، بنابر اين كسانى كه حجّ خانه و يا عمره انجام مى‌دهند، مانعى ندارد بر آن دو طواف كنند (و سعى نمايند و هرگز اعمال بى رويّۀ مشركان كه بر آنها بتهايى نصب كرده بودند، از موقعيّت اين دو مكان مقدّس نمى‌كاهد) و كسانى كه فرمان خدا را در انجام كارهاى نيك اطاعت كنند، خداوند در برابر عمل آنها شكرگزار و از افعال آنها آگاه است.»

در كتب تاريخ آمده است ² كه زن و مردى به نام «نائله» و «اساف» از قبيلۀ جُرهم در كعبه مرتكب عمل خلاف شدند و به سنگ تبديل گشتند كه بعدها به صورت دو بت مورد پرستش قرار گرفتند و مردم آنها را به منظور تقرّب به خدا مى‌پرستيدند. بعضى گفته‌اند كه دو قطعه سنگ را به شكل آنها تراشيدند، اساف را بر بالاى كوه صفا و نائله را بر كوه مروه قراردادند. ³ وهنگام سعى مردم از اين دو كوه بالا مى‌رفتند و اين دو بت را مسح مى‌كردند.

ليكن مسلمانان به همين دليل از سعى بين صفا و مروه سرباز مى‌زدند تا اينكه، آيۀ فوق بر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نازل شد و با دور ريختن بدعتها و تصفيۀ رفتار آن‌ها اصل حج و سعى بين صفا و مروه را تكليف كرد و بر روى خرافات خطّ بطلان كشيد. بعضى نزول آيه را در عمرة القضا؛ يعنى سال هفتم هجرت مى‌دانند و برخى در حجّة الوداع.

اين عمل حج يادآور رفت و آمد هاجر است بين اين دو محل تا آبى بيابد و جان فرزندش اسماعيل را نجات دهد.

مراسم حج بيانگريك دورۀ‌كامل‌از مبارزات حضرت ابراهيم وخاندان اوست‌كه الگوى بشريت‌اند . در اين سفر است كه منازل گوناگون بندگى و توحيد، فداكارى و اخلاص براى انسان مشخّص مى‌شود. ديدن صحنه‌ها و شركت داشتن در مراسم حج، انسان را عميق‌تر متوجّه ابعاد معنوى آن مى‌كند. زائر بيت‌اللّٰه از نزديك، گذشت و