24
حج و خودسازى
نقش آگاهانه در تكامل خود داشتن، تنها مربوط به انسان‌ها است، و اين خصيصه مى‌تواند در رشد و بهبود وضعيّت روحى واخلاقى او تأثير جدّى بگذارد. اينكه ما انسان‌ها مى‌توانيم در شكل دادن به خودمان نقش آگاهانه داشته باشيم موجب مى‌شود به فكر ساختن خويش و در نتيجه دستيابى به سعادت خود باشيم. ليكن مشكل بزرگ جوامع بشرى اين است كه نمى‌دانند اين خودسازى براساس چه الگويى بايد صورت پذيرد! داشتن يك الگوى مناسب در استفاده از فرصت براى خودسازى نقش اساسى دارد و به همين جهت است كه ما معتقديم خودسازى در گرو داشتن يك ايدئولوژى روشن، صحيح و جامع است، آن كس كه ايدئولوژى صحيح و درستى ندارد خودسازى او نيز به نتيجه مطلوب نمى‌رسد.
نماز و روزه و حج وسيله‌اى براى تحقّق خودسازى در مسلمانان است، كه حج در ميان آنها نقشى برجسته‌تر دارد، حج نوعى شستشو و پالايش روحى و اخلاقى براى انسان‌ها است، يك برنامۀ خودسازى براساس نظام عقيده و عمل و اخلاق اسلامى است كه تعهد خوددارى از لذّت‌هاى جنسى، سركوب خودخواهى و خشم، اجتناب از مفاخره و جدال، مبارزه با آسايش‌طلبى، ترك خودآرايى نمونه‌هايى از آن است و حج را به يك دورۀ تمرين براى خودسازى تبديل مى‌كند.
حج‌گزارى در جمهورى اسلامى
با آنچه كه ذكر گرديد، تفاوت اصلى حج‌گزارى در نظام جمهورى اسلامى با نظام‌ها و حكومت‌هاى ديگر روشن مى‌شود. زيرا هدف از حج‌گزارى در نظام ما تنها انجام يك عبادت خشك و بى‌روح نيست وتمام مسؤولان، برنامه‌ريزيان و سياستگذاران حج تلاش مى‌كنند تا با ايجاد تسهيلات و فراهم آوردن براى زائران، آنان را به سوى خودسازى و ساختن نظام اجتماعى متعادل سوق دهند.