63 مَنْ فَعَلَ هٰذٰا بِآلِهَتِنٰا». ¹

مسلماً هر كس بوده از ظالمان و ستمگران است؛ «إِنَّهُ لَمِنَ الظّٰالِمِينَ».

او هم به خدايان ما ستم كرده و هم به جامعه و جمعيت ما و هم به خودش! چرا كه با اين عمل خويشتن را در معرض نابودى قرار داده است.

اما گروهى كه تهديدهاى ابراهيم عليه السلام را نسبت به بت‌ها در خاطر داشتند و طرز رفتار اهانت‌آميز او را با اين معبودهاى ساختگى مى‌دانستند، «گفتند: ما شنيديم جوانكى سخن از بت‌ها مى‌گفت و از آنها به بدى ياد مى‌كرد كه نامش ابراهيم عليه السلام است»؛ قٰالُوا سَمِعْنٰا فَتًى يَذْكُرُهُمْ يُقٰالُ لَهُ إِبْرٰاهِيمُ . ²

درست است كه ابراهيم عليه السلام طبق بعضى از روايات در آن موقع كاملا جوان بود و احتمالا سنش از 16 سال تجاوز نمى‌كرد و درست است كه تمام ويژگى‌هاى جوانمردان، شجاعت، شهامت، صراحت و قاطعيت در وجودش جمع بود، ولى مسلما منظور بت‌پرستان از اين تعبير چيزى جز تحقير نبوده، بگويند ابراهيم عليه السلام اين كار را كرده، گفتند جوانى كه به او ابراهيم عليه السلام مى‌گفتند چنين مى‌گفت..؛ يعنى فردى كاملا گمنام و از نظر آنان بى‌شخصيت.

اصولا معمول اين است هنگامى كه جنايتى در نقطه‌اى رخ مى‌دهد، براى پيدا كردن شخصى كه آن كار را انجام داده به دنبال ارتباطهاى خصومت‌آميز مى‌گردند و مسلما در آن محيط كسى جز ابراهيم عليه السلام آشكارا با بت‌ها گلاويز نبود، و لذا تمام افكار متوجه او شد. جمعيت گفتند: «اكنون كه چنين است پس برويد او را در برابر چشم مردم حاضر كنيد تا آنها كه مى‌شناسند و خبر دارند گواهى دهند»؛ قٰالُوا فَأْتُوا بِهِ عَلىٰ أَعْيُنِ النّٰاسِ لَعَلَّهُمْ يَشْهَدُونَ .

بعضى از مفسران نيز اين احتمال را داده‌اند كه منظور مشاهدۀ صحنه مجازات و كيفر ابراهيم عليه السلام است، نه شهادت و گواهى بر مجرم بودن او، اما با توجه به آيات بعد كه