51مى‌كردند و پيامبر صلى الله عليه و آله به آنها نمى‌فرمود كه شما كافر و مشرك شديد.
با اين توضيح، روشن مى‌شود كه وقتى ما مى‌توانيم هر انسان عادى گشايش‌گر و برآورندۀ حاجات را به‌عنوان واسطه توصيف كنيم، پس چگونه نتوانيم اين وصف را نسبت به آقاى بزرگوار و پيامبر عظيم‌الشأن به كار ببريم؟ او كه اشرف مخلوقات دو جهان و سرور انس و جن و برترين خلائق است. همان‌گونه كه در صحيح آمده است:
«من فرج عن مؤمن كربة من كرب الدنيا»؛ 1 بنابراين مؤمن برطرف‌كننده رنج و اندوه مى‌باشد.
در اين روايات مؤمن گره‌گشايى مى‌كند، كمك مى‌كند، فريادرسى مى‌نمايد و حاجت روا مى‌نمايد و به او پناه برده مى‌شود، در حالى كه گشايش‌گر، برآورنده حاجات، پوشاننده عيوب و ياور حقيقى خداوند است. اما از آن حيث كه مؤمن واسطه اين امور است صحيح است كه اين اعمال به او نسبت داده شود.
در احاديث نبوى نيز از پيامبر صلى الله عليه و آله روايات بسيارى نقل شده است كه دلالت بر آن دارد كه خداوند به‌واسطۀ استغفاركنندگان و آبادگران مساجد، بلا و عذاب را از اهل زمين دور مى‌سازد و به‌واسطۀ آنهاست كه خداوند اهل