30 9 ب « حج مستحبى » : افرادى كه شرايط وجوب حج را دارا نيستند، يا قبلاً حجِ واجب خود را به جا آورده‌اند، حج آنها «حج مستحبى» است و اختيار حج تمتّع افضل است.

10 ج « حج نيابى » : افرادى كه حج را براى شخص ديگرى انجام مى‌دهند، خواه اجير شده باشند يا به نحو تبرّع باشد حج آنها «حجّ نيابى» است خواه از زنده باشد يا مرده، به جهت وصيّت باشد يا استقرار حج بر ميّت اگر چه وصيت نكرده، در حج مستحبى باشد يا واجب، و داراى شرايط و ضوابط خاصى است كه إن شاء اللّٰه ذكر خواهد شد.

11 د حجّى كه به وسيلۀ نذر يا عهد يا قَسَم، بر كسى واجب شده باشد.

12 ه‍ كسى كه حج خود را و لو مستحبى يا نيابى بوده، افساد نموده باشد، بايد پس از اتمام حج در اين سال در سال بعد هم حج به جا آورد.

تذكّر 13 1 موارد پنج گانه‌اى كه براى حج ذكر شد، از نظر اصل اعمال يكسان مى‌باشند، و از جهت بعضى شرايط خاص، اختلافاتى دارند كه در جاى مناسب ذكر مى‌شود.

14 2 حجِ واجب، منوط به دارا بودن شرايطى است ولى حج مستحبى شرط خاصى ندارد غير از آن كه نبايد بر عهدۀ شخص، حَجّة الاسلام باشد.