18اكنون كه سخن از امتيازات قريش و رسوم آنان در مورد حج به ميان آمد، مناسب است درباره يكى ديگر از رسوم جاهليت كه در اسلام نسخ گرديد نيز به اجمال سخن بگوييم و آن موضوع «نَسىء»؛ يعنى تأخير اوقات حج است:
نسىء
اساس گاه شمارى عرب، بر حسب سير منازل، قمر در آسمان بوده است كه از رؤيت هلال تا هلالِ ماه ديگر را «شهر» مى‌گفتند و دوازده مال قمرى يك سال را تشكيل مى‌داد. آغاز سال را، چنانكه در اسلام نيز مرسوم است، محرم و آخرين ماه را ذيحجه مى‌گرفتند و براى هر يك از ماهها نام مخصوص بوده است: محرم، صفر و ... از اين دوازده ماه، چهار ماه حرام بوده؛ سه ماه پيوسته (ذيقعده، ذيحجه، محرم) و يك ماه مجزا (رجب). چون هر ماه 29 روز و چند ساعت است قهراً يكسال قمرى از يكسال شمسى حدود ده يا يازده روز كمتر است كه تقريباً هر سه سال يك ماه بين گاه‌شمارى شمسى و قمرى تفاوت پيدا مى‌شود.
حرام قرار دادن اين ماهها نيز به اين انگيزه بوده كه طوائف مختلف بتوانند با اطمينان و آرامشِ خاطر به سفر زيارتى - تجارتى حج بروند؛ زيرا موسم حج، فصل مبادلات تجارى و بازرگانى اعراب و نيز كنگره‌هاى ادبى بوده است. 1
از آنجا كه از دير زمان در ماه ذيحجه حج مى‌گزاردند و اين ماه در گاه شمارى قمرى از فصلى به فصل ديگر تغيير مى‌يافت و اين تغيير براى زائران كعبه خسارت به دنبال داشت، اين فكر به وجود آمد كه با نوعى عمل كبيسه، اين نقصان را جبران كنند. از اين رو مقرر داشتند كه هر سه سال يكبار ماه صفر را (به جاى ماه محرم) آغاز سال نو قرار دهند كه در نتيجه، موسم حج در همه سال، به وقت معينى مى‌افتاد و اين عمل را «نَسىء» مى‌ناميدند.