16ميان اهل سنت اختلاف‌نظر وجود دارد كه چه كسى براى نخستين بار، خصائص‌النبى(ص) را طرح كرده است. برخى نخستين نفر را «ابى‌عبدالله محمد بن ادريس شافعى» دانسته و اولين نفرى را كه به صورت مستقل در اين‌باره كتاب نوشته است، «ابن دحيه كلبى»، صاحب كتاب «نهاية السؤل فى خصائص الرسول»، برشمرده‌اند. برخى نيز نخستين نفرى كه اين كلمه را استعمال كرده است، «نيسابورى خركوشى» در كتاب «شرف المصطفى» مى‌دانند.
آنچه اين اثر را از ساير كتب متمايز مى‌كند، بررسى خصائص به صورت تفصيلى و با ذكر مستندات قرآنى و سنت متواتر و بررسى حكمت‌ها و آثار آن است. در اين تحقيق، معتقديم كه مبانى نظرى در هر موضوع، مقدم بر عمل است و تا زمانى كه زيربناهاى نظرى، عقيدتى و فكرى يك موضوع، به درستى تبيين و تثبيت نگردد، بى‌ترديد در عمل، دچار مشكل يا شك و ترديد مى‌گرديم.
آرى اين ويژگى‌ها، امتيازات و صفات، براساس حكمت‌هاى الهى به پيامبر(ص) اختصاص يافته است. ولى اين‌گونه نيست كه با رحلت پيامبر اعظم(ص) هيچ فايده علمى يا عملى براى مكلفان نداشته باشد. بلكه هركدام از خصائص و شناخت آنها داراى آثار علمى و عملى است كه بايد به خوبى شناخته شود تا ضمن بهره‌مندى از آنها، مقابل شُبهات دشمنان و مغرضانى كه درك صحيحى از خصائص ندارند، از پيامبر(ص)، عالمانه دفاع گردد.
مسئله ديگرى كه ضرورت اين تحقيق را ثابت مى‌كند، آن است كه در منابع فقهى شيعه و اهل سنت، مسئله خصائص، در باب نكاح ذكر مى‌شود و اگر خصائص ديگر بيان مى‌گردد، استطرادى است؛ به طورى‌كه خصائص‌النبى(ص) را در كتب مستقل در اين موضوع، به خصائص مربوط به نكاح و غيرنكاح تقسيم كرده‌اند كه درواقع نوعى وهن به پيامبر(ص) است كه شأن ايشان در حد مسائل نكاح، تنزل داده شده است. اما در اين نوشته، اين تقسيم‌بندى را تغيير داده و