26
طول مسير دمشق - مدينه
با نگاهى به نقشه، پى خواهيد برد كه راه مستقيم شام (سوريه) به حجاز (عربستان)، هرگز از عراق عبور نمى‌كند و اين دو مسير، قدر مشتركى ندارند كه با دوراهى از يكديگر جدا شوند، ولى در عين حال بايد در نظر داشت، اگر كسى به قصد حجاز و شهر مدينه از دمشق خارج شد و مقدار زيادى هم سير كرد و سپس تصميمش عوض شد و خواست به عراق و شهر كربلا برود، بى‌گمان اين شخص مجبور نيست همه مسير را دوباره برگردد و از دمشق به عراق برود.
جمع‌بندى گزارش‌ها درباره مسير دمشق (شام) تا مدينه
درباره مسير شام تا مدينه، هفت دسته روايت و گزارش متفاوت وارد شده كه جمع‌بندى آنها به اين صورت است:
از آنجا كه دسته اول روايات، درباره تمامى حوادث و رويدادهاى بين راه و نيز تاريخ ورود به مدينه ساكت است، پس هيچ‌گونه تعارضى با بقيه روايات نيز ندارد.
از دسته دوم روايات استفاده مى‌شود كه آل‌الله(عليهم السلام)، روز بيستم صفر وارد شهر مدينه شدند. نهايت اين است كه در كلام اين دو بزرگوار، دو احتمال داده مى‌شود: يكى اينكه اهل‌بيت(عليهم السلام) در روز بيستم، از دمشق به سوى مدينه حركت كردند و دوم اينكه، آنان در اين روز، وارد مدينه شدند؛ در اين صورت، عبارت مجمل مى‌شود و ديگر هيچ كس توان استشهاد به آن را نخواهد داشت.
اما درمورد دسته سوم تا ششم روايات بايد گفت، نه‌تنها هيچ‌گونه تعارضى بين اين روايات نيست، بلكه هر يكى مكمل و مؤيد ديگرى است و نتيجه مجموع اينها چنين است: امام سجاد(ع) به همراه اهل‌بيت(عليهم السلام) و نيز به همراهى سر مقدس پدر، از دمشق خارج شدند و امام سجاد(ع) در همان روز، سر مبارك