108است. نويسنده در مرحله دوم از تبديل خانه عقيل به حرم و زيارتگاه و تغيير شكل آن سخن گفته و قرائن و شواهد موجود و جنبه‌هاى مذهبى و سياسى آن را مورد بحث و گفت‌وگو قرار داده است. ايشان تبديل خانه عقيل به حرم و زيارتگاه عمومى را در دوران خلافت سفّاح يا در اوايل دوران خلافت منصور دانسته است. نگارنده در مرحله سوم به تاريخ قرن پنجم به بعد و ساختن گنبد بر روى قبور بقيع مى‌پردازد. ايشان در اين مرحله تاريخ ساخت گنبد بقيع، كيفيت آن، تعميرات و ويژگى‌هاى حرم بقيع را مورد بحث و گفت‌وگو قرار داده است. بخش دوم مقاله به ضريح ائمه بقيع(عليهم السلام) اختصاص دارد. قبور ائمه بقيع(عليهم السلام) و جناب عباس، از قديم الايام و بلكه پيش از قرن هفتم، داراى ضريح و صندوق بوده‌اند كه به مناسبت نزديكى قبور ائمه(عليهم السلام)، همه آنها در داخل يك ضريح و قبر عباس به علت فاصله با آنها، داراى ضريح مستقل بوده است. در قرن‌هاى اخير علاوه بر اين دو صندوق، يك ضريح مشبك و چوبين بزرگ هم ساخته شده كه هر دو صندوق در داخل آن قرار داشته‌اند. نخست ضريح و صندوق قديمى و سپس ضريح دوم و در ادامه چگونگى قبر و ضريح منسوب به فاطمه(عليها السلام) مورد بررسى قرار گرفته است. در بخش سوم و پايانى با عنوان «قبر فاطمه زهرا(عليها السلام) يا فاطمه بنت اسد» اين پرسش مورد پژوهش قرار گرفته است كه قبرى كه داخل حرم مطهر ائمه بقيع(عليهم السلام) به فاطمه(عليها السلام) نسبت داده مى‌شود، فاطمه زهرا(عليها السلام) است يا فاطمه بنت اسد؟ نويسنده در اين بخش نخست مدفن حضرت زهرا(عليها السلام) و علت اختفاى آن را بيان كرده و در ادامه به بررسى مدفن حضرت زهرا(عليها السلام) از ديدگاه روايات، علماى شيعه و اهل سنت مى‌پردازد. طبق روايات متعدد و ديدگاه علماى شيعه، حضرت فاطمه(عليها السلام) در خانه خود مدفون است؛ اما اهل سنت در اين زمينه اختلاف كرده، داراى سه قول هستند: در بيت خود، در بقيع و داخل حرم ائمه بقيع(عليهم السلام). نويسنده از مجموع بحث و گفتارها نتيجه گرفته است كه به ظنّ قريب به يقين، قبر مطهر حضرت زهرا(عليها السلام) در بيت خود و در كنار مسجد رسول خدا(ص) و قبر فاطمه بنت اسد در داخل حرم ائمه بقيع(عليهم السلام) قرار گرفته است. قبر فاطمه بنت اسد در خانه فرزندش عقيل، تاريخ تخريب بيت فاطمه(عليها السلام)، نصب شبكه در اطراف مرقد شريف و حجره فاطمه(عليها السلام)، محراب و ضريح در بيت فاطمه(عليها السلام) و دومين خانه اميرمؤمنان(ع)، محورهاى پايانى مقاله حاضر را تشكيل مى‌دهند.