22 بهگونهاى كه حتى برخى پژوهشگران و صاحبنظران، وقوع اين سفر را انكار كردهاند؛ زيرا بيشتر گزارشهاى سفر اول پيامبر(ص)، با يكديگر تناقض و اختلاف دارند و برخى از جزئيات آنها نيز پذيرفتنى نيست و در ضمن، راويان آنها، غيرثقه يا مجهولالحالاند. 1
مسجد مورد نظر در زاويه شمال شرقى باروى قديمى شهر بصرى قرار دارد. در جنوب آن شهر، گورستان تاريخى وسيعى به چشم مىخورد. ساختمان مسجد، همانند بيشتر آثار تاريخى موجود در منطقه حوران، از سنگ بازالت سياهرنگ ساخته شده است. نماى كلى مسجد، شامل شبستانى متشكل از دو حجره در سمت جنوب، و صحنى متشكل از دو قسمت در سمت شمال است و در سمت شرق مسجد نيز مدرسهاى تاريخى وجود دارد. (تصوير 1)
حجره غربى مسجد، مربع شكل و طول هر ضلع آن 6/5 متر و ارتفاع ديوارهاى آن 5 متر است. گويا اين حجره، همان برج دفاعى زاويه شمال شرقى باروى شهر بصرى بوده، يا در محل آن ساخته شده است و محرابى نيز به ضلع جنوبى آن افزوده شده است. بالاى محراب، قطعه سنگى حاوى نقش صدف به كار رفته، و در ديوار سمت چپ محراب، كتيبهاى به خط كوفى وجود دارد كه در آن عبارت «مسجد رسولالله» به سختى ديده مىشود. كف زمين، جلوى محراب، قطعه سنگ مربعى وجود دارد كه روى آن فرورفتگىهايى ديده مىشود كه برخى آنها را اثر زانوى شتر پيامبر(ص) هنگام نشستن دانستهاند. (تصوير 2)
حجره شرقى مسجد كه پس از حجره غربى ساخته شده، به شكل تقريباً مربع به ابعاد 5 * 6/7 مترمربع و ارتفاع 5 متر است كه همانند حجره نخست، در نيمه ضلع
جنوبى آن، محرابى وجود دارد.