25
مقدمه
اديان الهى با همه گوناگونى و تنوع خود، همگى بر بُعد عبادى و تشريع مناسكى براى پيروان خود تأكيد دارند. توجه به بُعد عبادى به عنوان فرايند ويژه پيوند ميان انسان و مبدأ متعالى براى ارتقاى روحى و برخوردارى از طهارت روح و درخشش جان، امرى است كه اديان براى آن برنامه و شيوه‌هاى گوناگونى را پيش پاى انسان نهاده‌اند. برخى از اين عبادات، فردى و برخى گروهى و به شكل مراسم ويژه‌اى برگزار مى‌شوند.
دين اسلام به عنوان خاتم اديان و آيينى فراگير كه به همه ابعاد زندگى انسان توجه كرده است، توجه خاصى به تشريع و تبيين عبادات و مناسك داشته است. از جمله اين عبادات و مناسك، حج و عمره و زيارت اماكن مقدس است. اين عبادات با برخوردارى از عناصر متعدد، تأثير شگرفى بر بهره‌مندى معنوى انسان و جامعه مؤمنان دارد. درك درست فلسفه اين مناسك و استفاده از فرصت فراهم آمده در اين سفر، شرط اساسى كمال و قبول اين اعمال است.
آموزه‌هاى اسلامى همواره بر توجه به معرفت و آگاهى از عمل و عبادتى كه انجام مى‌دهيم تأكيد ورزيده‌اند، تا آنجا كه گاه عمل بدون شناخت از