13

ديباچه

در موسم حج، با اعلان حاكمان سرزمين وحى و اميرحاج منصوب از طرف ايشان، مناسك آغاز و پايان مى‌يابد. از مسائل مورد ابتلاى شيعيان، حكم حاكم يا قاضى مخالف در امور حج است. اين مسئله در موارد اختلاف در ثبوت هلال، از حساسيت خاصى برخوردار است و در فرض احتمال موافقت و علم به مخالفت حكم حاكم با واقع و نفس الامر، مورد بحث قرار مى‌گيرد.

فاضلان ارجمند حجج‌اسلام حاج شيخ مهدى درگاهى و حاج شيخ رضا عندليبى در ابتداى اين اثر علاوه بر تعاريف مفاهيمى همچون حكم، حاكم، اجزا و... به زعامت و امارت حجاج در طول تاريخ اشاره و احكام و تكاليف اميرحاج در فقه مقارن را بيان مى‌كنند.

به جهت ارتباط تنگاتنگ اين فرع فقهى با مسائل تقيه و نگاه جديد برخى فقهاى معاصر به تقيه مداراتى و ابعاد فقهى و حكم حاكم شيعى در ثبوت هلال، ديدگاه فقها و ادله ايشان در اين راستا، بيان و بررسى شده است.

نويسندگان اين اثر در ادامه، اعتبار و نفوذ حكم حاكم مخالف در دو فرض مذكور را از جهت حكم تكلفيى و وضعى بررسى كرده و با جمع آورى اقوال و ادله فقها، به بررسى و جمع‌بندى تفصيلى آن همت گمارده‌اند.