48با توجه به اين شرط نمىتوان از هر كس توقع شفاعت داشت و نيز هر كسى نمىتواند مدعى حق شفاعت شود.
3. رضايت خدا نسبت به فرد مورد شفاعت: در مسئله شفاعت، رضايت خداوند نسبت به شفاعتشوندگان نيز شرط است. يعنى چنين نيست كه فيض شفاعت بدون استثنا شامل حال همه بشود، بلكه چنانكه اشاره شد اسباب و ملاك خاصى دارد كه هر كس اين ملاك را تحصيل كرده باشد مشمول شفاعت شفاعتكنندگان قرار مىگيرد و در غير اين صورت از اين فيض محروم خواهد ماند.
با توجه به آيات و روايات اين باب مىتوان بعضى از شرايطى را كه بايستى شفاعتشوندگان داشته باشند تا خداوند نسبت به شفاعت در حق آنان راضى باشد، به دست آورد، مانند: ايمان، اقامه نماز، پرداخت زكات و اعتقاد به معاد كه از آيات زير به دست مىآيد:
فِي جَنّٰاتٍ يَتَسٰاءَلُونَ* عَنِ الْمُجْرِمِينَ* مٰا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ* قٰالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ* وَ لَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ* وَ كُنّٰا نَخُوضُ مَعَ الْخٰائِضِينَ* وَ كُنّٰا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ* حَتّٰى أَتٰانَا الْيَقِينُ* فَمٰا تَنْفَعُهُمْ شَفٰاعَةُ الشّٰافِعِينَ (مدثّر: 40 - 48)
بهشتيان از مجرمين سؤال مىكنند: چه كرديد كه اينك گرفتار عذاب دوزخ شديد؟ دوزخيان پاسخ مىدهند: ما از نمازگزاران نبوديم، و با پرداخت زكات دستگيرى از مسكينان نمىكرديم، و همواره عمر خويش را با اهل باطل به بطالت مىگذرانديم، و روز جزا و قيامت را دروغ مىپنداشتيم، تا اينكه ناگاه مرگ گريبان ما را گرفت و برايمان يقين حاصل شد. (اما اينان بايد بدانند كه) با اين وضع، شفاعت شافعان در روز رستاخيز هرگز شامل حال آنها نمىشود.
به طور كلى بايستى سنخيّتى بين شفاعتكنندگان و شفاعتشوندگان وجود داشته باشد تا شفاعت مؤثر افتد. اما اگر زنگارهاى سياهى و پليدى و گناه