97 سفرهاى حج از زمينههاى سفرنامهنويسى اين دوره به شمار مىرفت. حسامالسلطنه فرزند عباس ميرزا از كسانى بود كه در سفر حج 1297ق، روىدادهاى سفر خود را تقرير و يكى از ملازمانش آنها را تحرير كرده است. وى كمابيش اوضاع اجتماعى و سياسى شهرها و اماكنى چون مكه، مدينه، استانبول، سوريه، فلسطين و مصر را توصيف مىكند. حجم كتاب بيشتر با ثبت وقايع شخصى شاهزاده پر شده است كه نزد درباريان در سفرنامهنويسى رواج داشت. عنوان ديگر آن دليل الأنام فى سبيل زيارة بيت الله الحرام و القدس الشريف و مدينة السلام است.
259. سفرنامه منظوم حج : هزار و دويست بيت، سراينده شهربانو بيگم، به كوشش رسول جعفريان، 1374ش، 160ص، رقعى.
به تعريف و توصيف قطعه شعرى درباره حج مىپردازد. اين قطعه 1200 بيت روان و زيبا در قالب مثنوى دارد كه بانويى فرهيخته و دانشمند در دوره صفوى آن را در راه سفرش به حج سروده و نكتهها و آگاهىهاى جالبى از شهرها و بلاد مردم آن سامان و خُلق و خوىشان و تصويرى از چگونگى حجگزارى مسلمانان بهويژه شيعيان در قرن دوازدهم قمرى عرضه كرده و بىگمان در سرايش اين منظوم، از شاعر بلند آوازه حكيم نظامى تأثير پذيرفته است. به گفته محقق اثر، اطلاعات دقيقى درباره هويت اين بانو در دست نيست.
260. سفرنامه ميرزا داوود وزير وظايف، به كوشش سيدعلى قاضى عسكر، 1379ش، 256ص، وزيرى.
در بردارنده سفرنامه ميرزا داود حسينى، معروف به وزير وظايف آستان قدس رضوى است. وى در حكومت آصفالدوله در خراسان جايگاه ويژهاى داشت و در ماه شوال سال 1322 قمرى در 45 سالگى سفرش را به حج آغاز كرد و از طريق مشهد، عشقآباد، باكو، تفليس، بندرگاه بلغر، اسلامبول، پرت سعيد و كانال سوئز به جده رفت و پس از اداى مناسك حج و زيارت مدينه منوره، به عتبات عاليات مشرف شد؛ سپس از طريق خانقين به ايران بازگشت. اين سفرنامه در دو بخش از چگونگى حجگزارى