51 نكشيد، و راحت بنشينيد. ما خودمان با كمال افتخار، همه اين كارها را انجام مىدهيم». رسول اكرم(ص) فرمود:
مىدانم كه شما انجام مىدهيد، اما خداوند دوست نمىدارد كه بندهاش را ميان يارانش با وضعى متمايز از ديگران ببيند و ببيند كه بنده براى خود نسبت به ديگران امتيازى قائل شده باشد.
سپس آن حضرت به طرف صحرا رفت و به مقدار لازم خار و خاشاك از صحرا جمع كرد و آورد. 1
احرام، با چاشنى يكرنگى، حاجى را در فضايى قرار مىدهد كه در آن، اثرى از امتيازهاى ظاهرى نيست. محرم، خود را همانند ديگران مىبيند و در آن درياى خروشان يكرنگى هيچگونه مرز و امتيازى ميان خود و ديگران مشاهده نمىكند. اين تمرين عملى، انديشه و جان او را براى نگرشى درست به انسانها آماده مىسازد.
شهيد مرتضى مطهرى مىفرمايد:
احرام، رمز دور كردن نشانها و افتخارهاى وهمى و خيالى و برگشت به مفاخر واقعى است. احرام ارجاع به اين فكر است كه ببين آيا غير از كلاه، نشان ديگرى از مردى در تو هست؟ به قول سعدى در طيبات:
ره طالبان و مردان، كرم است و لطف و احسان
تو خ-ود از نش-ان مردى، مگر اين كلاه دارى به چه خرّمى و نازان، گرو از تو برد هامان اگرت شرف همين است كه مال و جاه دارى به در خداى قربى، طلب اى ضعيف هم-ت ك-ه نمان-د اين تقرب ك-ه ب-ه پادش-اه دارى 2حج، رمز ريختن و شكستن تعينات و غلافها و حصارهاى خيالى و اعتبارى است. همه دور يك خانه طواف كردن، رمز هدف واحد و فكر و ايده واحد است. همه با هم در يك صحرا وقوف كردن و يك نوع عمل كردن و با هم