74
3. صحت و سقم روايات كافى
در خصوص اينكه همۀ روايات كافى صحيح است يا نه؟ سه ديدگاه كلى 1: افراطى (تالى‌تلوِ قرآن از آنِ اخبارى‌ها) 2، تفريطى (وهابى‌ها و برخى ازنويسندگان معاصر) 3، و واقع‌گرايانه (اكثر فرهيختگان مكتب اهل‌بيت(عليهم السلام))، در مورد اين كتاب وجود دارد؛ ولى با توجه به‌اينكه اصطلاح «حديث صحيح»، نزد كلينى و هم‌عصرانش و علماى متأخر اماميه، داراى مفهوم متفاوت است؛ صحيح نزد مؤلف كافى و قدماى اماميه، عبارت است از: «حديثى كه مورد اعتماد باشد» 4، وثوق، به‌اندازه‌اى كه اطمينان پيدا شود كه از معصوم صادر شده است. منشأ اعتماد، يا راوى است كه از رجال عدل امامى باشد كه در اين صورت قطع به‌صحت آن پيدا مى‌شود، و در غير اين صورت، قرائنى دلالت كند مبنى بر اينكه راوى دروغگو نيست 5؛ بر پايۀ همين ملاك، كلينى نه‌تنها از راويان سنى 6،