27
عموميت آيه نساء در همه حالات
آيه كريمه 64 سوره «نساء» وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ... ، هم شامل زمان حيات و هم شامل دوران پس از رحلت ايشان مى‌شود. از اين رو، اراده كردن زمان حيات آن حضرت به تنهايى، درست نيست؛ زيرا فعل در سياق شرط افاده عموم مى‌كند. آنچنان كه در صفحة 122 كتاب «ارشاد الفحول» آمده است، بالاترين صيغه عموم، فعلى است كه در سياق شرط بيان شود. [بنابراين] ادعاى اختصاص آيه به زمان حيات يا پس از مرگ رسول خدا[(صلى الله عليه و آله)]، نياز به دليل دارد و مى‌دانيم كه چنين دليلى وجود ندارد.
اگر اين سؤال مطرح شود كه عموميت آيه از كجا آمده كه خاص بودن آن دليل مى‌خواهد، مى‌گوييم كه اين عموميت، از واقع شدن فعل در سياق شرط حاصل شده است و اين يك قاعده اصولى است كه هرگاه فعل در سياق شرط قرار گيرد، افاده عموم مى‌كند؛ زيرا فعل در معناى نكره است و معناى مصدر نكره را در ضمن خود دارد و نكره هرگاه در سياق نفى يا شرط قرار گيرد، افاده عموم مى‌كند. 1
توضيح مفتى مكه
علامه فقيه «شيخ جمال بن عبدالله»، «شيخ عمر» مفتى مكه مكرمه، در استدلال به اين آيه مى‌گويد:
علما از اين آيه، معناى عموم را براى زيارت‌كنندگان برداشت