49شاگردى از حكيم ترمذى مى‌پرسد: «ولى خدا كيست؟» حكيم در پاسخ مى‌گويد:

بدان‌كه خداى سبحان بندگان خود را با نام‌هايش آشنا ساخته است. هر نامى را سلطنتى است و هر سلطنتى را قدرتى. در هر ملك، مجلس نجوا و هدايايى براى اهل آن(ملك) هست. خداوند در آنجا براى قلوب برگزيدگان خود مقاماتى نهاده است. اينان اوليايى هستند كه از آن مكان (قربت) به ملك خداوند مى‌روند. مقام بسيارى از اولياى نخستين ملك خداست. ولى خدا كسى است كه از ميان نام‌هاى الهى، نام آن ملك را بر خود دارد و بسيارى از اوليا به مقامى در دومين، سومين يا چهارمين ملك خداوند ارتقا مى‌يابند و هر وقت ولى به ملكى ديگر ارتقا مى‌يابد، نام آن ملك به وى اعطا مى‌شود و تا بدان‌جا پيش مى‌رود كه از همه‌اين ملك‌ها در گذشته، به ملك وحدانية الفرديه برسد. او كسى است كه از اسماى الهى به غايت بهره‌مند شده است. او كسى است كه از جانب خداوند محفوظ شده است. او، سيد اوليا و صاحب ختم‌الولايه از طرف پروردگار خود است. وقتى به

منتهاى نام‌هاى خدا مى‌رسد، بايد از آنجا به كجا برود؟ او به باطن يا ذات حق راه يافته كه صفات از آن منقطع است. آيا اسماى الهى چيزى جز صفات است؟ و نه اينكه خداوند خود را براى آنان چيزى جز اين وصف كرد كه ايشان مى‌توانند از صفاتش نصيبى ببرند! ¹