11
مقدمه
تاريخ فكرى مسلمانان همواره شاهد دو رويكرد متضاد علمى و اعتقادى بر سر مسائل مهم قرآنى و غيرقرآنى بوده است. در اين بين گاهى انگيزه‌هاى اعتقادى، با رنگ سياسى يا مذهبى چيره شده و توانسته است روح علمى را در اين مسائل به ركود بكشاند يا از صفحه تحولات فكرى، پنهان كند يا دستِ‌كم آن را به حاشيه براند.
كشمكشى كه بر سر مخلوق بودن قرآن و حادث يا قديم بودن آن شدت يافت روشن‌ترين گواه بر قدرت لابى‌ها و محافل سياسى است و نشان مى‌دهد تا چه ميزان ريشه اختلاف علمى به آنها برمى‌گردد. اين گروه‌ها با اختلاف‌افكنى علمى در پى تثبيت و تحكيم مبانى اعتقادى خود و به دست گرفتن امور اجتماعى و فرهنگى جامعه هستند. اما شبهات تنها به موارد مذكور محدود نيست، بلكه نمونه‌هاى بسيارى از اين دست وجود دارد. شايد مهم‌ترين آنها، موضوع تحريف باشد كه از برجسته‌ترين مسائلى است كه در طول تاريخ مسلمانان، وارد عرصه كشمكش اعتقادى، از دو جنبه سياسى و مذهبى شده است. پرداختن به