45
فصل اول:آشنايى با پيشينۀ مذاهب فقهى و چكيدهاى از آراء اصولى آنها
اشاره
نخستين شكافى كه در ميان مسلمانان، پس از عروج پيامبر اعظم صلى الله عليه و آله و سلم به ملأ اعلى، ايجاد شد، اختلاف دربارۀ مرجعيت علمى و سياسى اهل بيت عليهم السلام بود و ريشههاى اين اختلاف در زمان حيات پيامبر اعظم صلى الله عليه و آله و سلم وجود داشت. پيروان اهل بيت عليهم السلام بر اين باور بودند كه مرجعيت علمى و سياسى بايد به دست كسانى باشد كه عصمت و مصونيت خدايى داشته باشند. 1 و اين ويژگى تنها در اهلبيت عليهم السلام وجود دارد. ايشان با توجه به آيات فراوان قرآنى، مانند آيۀ ولايت، آيۀ اولى الأمر، آيۀ تطهير و حديث غدير و ثقلين، 2 بر تمسك به عترت طاهره در مسائل علمى؛ به ويژه فقه و شريعت اسلامى، و اطاعت از ايشان در امور دينى و دنيوى پافشارى داشتند. در مقابل، اگرچه عامه بر اساس آيۀ «قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبىٰ»، 3 به مودت خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم معتقد بودند؛