276عاطس 11. ذكر يا قرآنى كه در پاسخ موضوعى باشد 12. حدث عمدى، ولى سبق حدث با شرايطى مبطل نيست 13. سبق مأموم از امام در ركن 14. سلام در ركعت دوم نماز چهار ركعتى 15. مقدم شدن مأموم بر امام به يك قدم 16. اعاده نكردن ركنى كه در حال خواب انجام شده است 17. اغما و بى‌هوشى 18. جنون 19. جنابت با نگاه يا احتلام خواب عميق و... .

شافعيه؛ 1. حدوث موجب وضو يا غسل 2. گريه و ناله 3. فعل كثير 4. شك در نيت يا يكى از شروط نماز، اگر طولانى شود 5. نيت خروج از نماز 6. ارتداد و جنون 7. كشف عورت 8. اتصال نجاست غير معفو به بدن و لباس 9. تطويل رفع از ركوع و جلوس بين دو سجده 10. سبق مأموم از امام در دو ركن 11. سلام عمدى قبل از محل 12. تكبيرة الاحرام 13. ترك عمدى ركن 14. اقتدا به غير واجد شرايط 15. با سينه از قبله رو برگرداندن 16. وصول مفطر به جوف مصلّى ولو غير مأكول و... .

مالكيه؛ 1. ترك عمدى ركن 2. ترك ركن سهواً و متذكر نشدن تا سلام 3. رفض و الغاى نيت 4. زياد كردن ركن فعلى مانند ركوع عمداً 5. تشهد اضافى در ركعت اول و سوم 6. قهقهه عمدى يا سهوى 7. خوردن و آشاميدن با عمد 8. كلام عمدى براى غير اصلاح نماز 9. تصويت عمدى 10. فوت كردن عمدى 11. استفراغ عمدى 12. عارض شدن ناقض وضو 13. كشف عورت مغلظه 14. سقوط نجاست بر مصلى 15. فعل كثير 16. بيش از يك ركعت انجام دادن 17. ترك سه سنت سهواً بدون سجدۀ سهو.

يادآورى:

1. طبق آنچه گذشت، مذاهب اسلامى در بسيارى از مبطلات نماز متفق القولند.

2. تكفير (تكتف) و آمين گفتن تنها نزد اماميه از مبطلات نماز است ولى كلام آدمى (حرف زدن) را همۀ مذاهب مبطل مى‌شمرند.

3. مباحث متنوعى در بحث مبطلات نماز در بين مذاهب اسلامى مطرح است كه در